Enige tijd geleden hebben wij u geïnformeerd over de “Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties” (Wet DBA). De Wet DBA behelst de afschaffing van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) en de invoering van een nieuw systeem per 1 mei 2016. Inmiddels is dit nieuwe systeem enkele maanden in werking en is er een eerste voortgangsrapport verschenen. Om het geheugen op te frissen staan we in dit nieuwsbericht kort stil bij de systematiek van de Wet DBA en kijken we vervolgens naar de stand van zaken.
VAR
Tot 1 mei 2016 kon, voor werkzaamheden van zzp’ers, gebruik gemaakt worden van de “Verklaring ArbeidsRelatie” (VAR). De VAR werd bij de Belastingdienst aangevraagd door de zzp’er zelf en vormde voor de opdrachtgever in feite een vrijwaring voor het risico dat de Belastingdienst de relatie achteraf zou kwalificeren als een dienstbetrekking, met alle financiële gevolgen van dien.
Wet DBA: van VAR naar Modelcontract
Per 1 mei 2016 is de Wet DBA in werking getreden. Sinds die datum wordt geen VAR meer verstrekt. De Belastingdienst zal in beginsel weer achteraf beoordelen of sprake is/was van een arbeidsovereenkomst of niet. Om toch vooraf zekerheid te kunnen verkrijgen kunnen opdrachtgevers en zzp’ers die nu een arbeidsrelatie aan willen gaan gebruik maken van modelcontracten welke zijn goedgekeurd en gepubliceerd door de Belastingdienst. Daarnaast is het ook mogelijk om zelf een overeenkomst op te stellen en deze, vooraf, ter goedkeuring voor te leggen aan de Belastingdienst. Van belang is dan nog wel dat er ook daadwerkelijk conform de overeenkomst wordt gewerkt.
Stand van zaken
Inmiddels zijn er 10 door de Belastingdienst goedgekeurde algemene modelovereenkomsten beschikbaar. Deze overeenkomsten kunnen in verschillende branches worden gebruikt en in situaties waar geen bijzondere omstandigheden aan de orde zijn. Daarnaast zijn er, voor meer specifieke situaties, ongeveer 50 sectorspecifieke modelovereenkomsten gepubliceerd die zijn ontwikkeld door brancheorganisaties en bedrijven en goedgekeurd door de Belastingdienst.
Begin september waren in totaal maar liefst 4.481 (individuele) overeenkomsten ter beoordeling aan de Belastingdienst voorgelegd. Daarvan zijn er slechts 370 goedgekeurd en zijn er 1.033 afgekeurd. 1.964 overeenkomsten waren nog in behandeling en 814 verzoeken om goedkeuring zijn ingetrokken. De tijd die de Belastingdienst op dit moment nodig heeft om een overeenkomst te beoordelen is ruim 10 weken in plaats van de 6 weken die de Belastingdienst eerder beoogde nodig te hebben.
Wegens de afschaffing van de VAR en de komst van (model)overeenkomsten geldt een overgangsperiode van 1 jaar. Opdrachtgevers en opdrachtnemers hebben de tijd gekregen om tot 1 mei 2017 de Wet DBA te implementeren. Gedurende dit eerste jaar van het nieuwe systeem wordt er dan ook terughoudend en puur met een voorlichtend karakter gehandhaafd.
In het voortgangsrapport DBA van 19 september 2016 geeft staatssecretaris Wiebes aan dat er verontrustende verhalen circuleren over een “boetegolf” die na 1 mei 2017 mogelijk zou volgen voor goedwillende Nederlandse ondernemers. Hierover zegt Wiebes: “Ik kan het niet helderder zeggen dan zo: dit gaat niet gebeuren.”
Maatregelen
Uit het voortgangsrapport DBA, maar ook uit de berichtgeving in de media volgt dat er bij veel ondernemers en zzp’ers grote onrust en onzekerheid bestaat over het nieuwe systeem. Er is veel kritiek op de Wet, terwijl een aantal grote vakbonden de Wet juist omarmen. De Staatssecretaris heeft intussen verschillende maatregelen aangekondigd. Zo zal er onder andere meer capaciteit komen om de ingediende overeenkomsten te beoordelen, er komt medio oktober 2016 een meldpunt bij de Belastingdienst om knelpunten beter te kunnen verhelpen en het is de bedoeling om de communicatie met branche- en koepelorganisaties te verbeteren. In de Tweede Kamer is voorts aangedrongen op een snelle evaluatie van de Wet door een commissie van experts. Kortom, de Wet DBA zal de gemoederen de komende tijd blijven bezighouden.
Wij blijven de ontwikkelingen in de gaten houden en blijven u hierover informeren.
