Waar overeenkomsten voorheen op schrift werden vastgelegd, worden tegenwoordig overeenkomsten veelvuldig langs elektronische weg gesloten. Indien u uw algemene voorwaarden op een elektronische overeenkomst van toepassing wilt verklaren, dient u de nodige oplettendheid te betrachten. De wet bepaalt namelijk dat een beding in uw algemene voorwaarden vernietigbaar is, wanneer u de wederpartij geen redelijke mogelijkheid biedt om van uw algemene voorwaarden kennis te nemen. Ten aanzien van de kennisneming gelden bij elektronische overeenkomsten andere regels dan bij niet-elektronische overeenkomsten.
Elektronische overeenkomsten
Is sprake van een elektronische overeenkomst, dan dient u uw algemene voorwaarden vóór of uiterlijk bij het sluiten van de overeenkomst langs elektronische weg aan de wederpartij ter beschikking te stellen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door middel van een hyperlink of Pdf-bestand. Let wel, vereist is dat u uw voorwaarden op een zodanige wijze aan uw wederpartij toezendt, dat ze door uw wederpartij kunnen worden opgeslagen en zodoende toegankelijk blijven voor latere kennisneming. Indien een zodanige toezending redelijkerwijs niet mogelijk is, staat de wet u toe vóór de totstandkoming van de overeenkomst aan de wederpartij bekend te maken, waar van de voorwaarden langs elektronische weg kan worden kennisgenomen én dat de voorwaarden op verzoek van de wederpartij (kosteloos) zullen worden toegezonden. In de praktijk zal deze uitzondering vrijwel nooit van toepassing zijn.
Rechtspraak
Rechters hebben diverse malen geoordeeld dat algemene voorwaarden niet van toepassing waren, omdat de gebruiker ze niet op een juiste wijze langs elektronische weg aan de wederpartij ter beschikking had gesteld. Zo oordeelde een rechter dat enkel het plaatsen van algemene voorwaarden op een website onvoldoende is. De gebruiker van de algemene voorwaarden dient vóór de totstandkoming van de overeenkomst uitdrukkelijk aan haar wederpartij bekend te maken waar zij op de website van de algemene voorwaarden kennis kan nemen. Een andere rechter oordeelde dat ook een gebruiker die bij bestellingen bij zijn webwinkel, de wederpartij zich akkoord laat verklaren met zijn algemene voorwaarden, niet voldoet aan het wettelijke vereiste van het elektronisch ter hand stellen. De rechter zou hier wellicht anders hebben geoordeeld als de algemene voorwaarden door middel van een hyperlink aan de bestelling waren gevoegd.
Schriftelijke overeenkomsten
Hiervoor is steeds uitgegaan van de situatie waarin algemene voorwaarden van toepassing worden verklaard in een elektronische overeenkomst. Er dient een uitdrukkelijk onderscheid te worden gemaakt met de situatie waar, in een schriftelijke overeenkomst, naar elektronisch te raadplegen algemene voorwaarden wordt verwezen. Ten aanzien van niet-elektronische overeenkomsten, stelt de wet uitdrukkelijk dat u uw algemene voorwaarden vóór of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij ter hand dient te stellen. Over het ‘ter hand stellen langs elektronische weg’ is in de wet niets opgenomen.
Rechtspraak
In de rechtspraak wordt niet eenduidig geoordeeld over het elektronisch ter hand stellen. Zo oordeelde een rechter dat de algemene voorwaarden van een gebruiker niet van toepassing waren, omdat hij ze niet aan de wederpartij ter hand had gesteld. Dat in de schriftelijke overeenkomst tussen partijen was opgenomen dat de algemene voorwaarden van gebruiker op haar website konden worden geraadpleegd, deed hier niets aan af. Daarentegen oordeelde een andere rechter dat het gebruik van het internet in het huidige tijdsgewricht inmiddels zodanig is ingeburgerd, dat het op elektronische wijze beschikbaar stellen van algemene voorwaarden gelijkwaardig kan worden geacht aan het feitelijk ter hand stellen.
Tot slot
Uit de hiervoor behandelde rechtspraak volgt geen eenduidig antwoord over de wijze waarop u uw algemene voorwaarden aan uw wederpartij ter beschikking / ter hand dient te stellen. Welk beleid dient u te hanteren?
U dient het zekere voor het onzekere te nemen. Daarom adviseren wij u de volgende uitgangspunten te hanteren:
- Is sprake van een schriftelijke overeenkomst? → Dan dient u de algemene voorwaarden aan uw wederpartij ter hand te stellen. Dit kan door middel van toezending per (aangetekende) post, of door de algemene voorwaarden in persoon aan uw wederpartij te overhandigen. Het is verstandig hier bewijs van te hebben, bij voorkeur door de algemene voorwaarden naast de overeenkomst mee te laten ondertekenen door uw wederpartij of door in de overeenkomst op te nemen dat de wederpartij erkent de algemene voorwaarden te hebben ontvangen.
- Is sprake van een elektronische overeenkomst? → Dan dient u de algemene voorwaarden via de elektronische weg aan uw wederpartij toe te zenden. Dit kan door middel van een hyperlink of een Pdf-bestand, mits het bestand door de wederpartij kan worden opgeslagen. Ook hier dient u bewijs van te bewaren.
