Door de invoering van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) in 2016, is de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) komen te vervallen. Om toch enige houvast te geven, zijn door de Belastingdienst verschillende modelovereenkomsten gepubliceerd. Aan het juiste gebruik van deze modelovereenkomsten kan een bepaalde vorm van “zekerheid” worden ontleend omtrent (het niet verschuldigd zijn van) loonheffingen.
Desondanks heeft de Wet DBA niet de zekerheid en duidelijkheid gebracht die het kabinet wenste. Enkel het gebruik van een modelovereenkomst is namelijk niet voldoende. Ook in de praktijk moeten partijen uitvoering geven aan hetgeen ze zijn overeengekomen en dit blijkt nu juist vaak lastig waardoor zij in bepaalde gevallen met terugwerkende kracht toch loonheffingen en premies moeten afdragen.
Het kabinet heeft daarom besloten dat de Wet DBA moet worden vervangen door een duidelijkere tool en in 2021 is een start gemaakt met nieuwe regelgeving: de Opdrachtgeversverklaring.
Pilot webmodule: de Opdrachtgeversverklaring
Op 11 januari 2021 is een pilot gestart met een webmodule waaruit, op basis van de antwoorden op een aantal vragen, een zogenaamde Opdrachtgeversverklaring kan komen. De webmodule is een instrument om opdrachtgevers duidelijkheid en waar mogelijk zekerheid te geven over de kwalificatie van de arbeidsrelatie voor de loonheffingen.
Via de pilot die nu al is gestart kan door opdrachtgevers worden getest of de webmodule in de praktijk behulpzaam is voor het verduidelijken van de aard van de relatie. De webmodule kent de volgende uitkomsten:
- Buiten dienstbetrekking: indien deze uitkomst wordt verkregen op basis van de gegeven antwoorden, dan lijkt het erop dat de opdracht buiten (fictieve) dienstbetrekking kan worden uitgevoerd (en er dus geen loonheffing of premies werknemersverzekeringen hoeven te worden betaald). De vrijwaring geldt alleen voor zover de vragen in de webmodule naar waarheid zijn ingevuld en de praktijk hiermee overeenstemt. Deze uitkomst is ook wel de zogenaamde ‘Opdrachtgeversverklaring’. Het is de bedoeling dat deze opdrachtgeversverklaring straks de modelovereenkomst zal ‘vervangen’.
- Indicatieve dienstbetrekking: deze uitkomst betekent dat er sterke aanwijzingen zijn dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking. Om dit te voorkomen, kunnen partijen hun relatie aanpassen op bepaalde punten zodat zij kunnen voorkomen dat er loonheffingen moeten worden afgedragen of alsnog een arbeidsovereenkomst sluiten.
- Geen oordeel mogelijk: op basis van de ingevoerde antwoorden is niet duidelijk of sprake is van werken buiten of in dienstbetrekking. Ook bij deze uitkomst is het goed de relatie nogmaals onder de loep te nemen.
Geen uitkomsten
De webmodule kan niet worden gebruikt in grensoverschrijdende situaties, situaties van bemiddeling of tussenkomst en wanneer de opdrachtnemer een rechtspersoon is, zoals een (management) B.V.
In deze gevallen is het wel raadzaam een goede overeenkomst op te stellen waarin de afspraken duidelijk zijn vastgelegd.
Voorlichtingsinstrument
Vooralsnog zal de pilot een voorlichtingsinstrument zijn, op basis waarvan partijen kunnen beoordelen of de opdracht zich ervoor leent om buiten dienstbetrekking te worden uitgevoerd. Is de uitkomst afwijkend van de relatie die ze voor ogen hadden, dan kunnen ze vooroverleg aanvragen bij de Belastingdienst. Tot slot kunnen ze aankloppen bij UWV voor advies.
Invullen van de webmodule is niet verplicht en gebeurt anoniem. De antwoorden worden, zo stelt de Belastingdienst, nergens geregistreerd. De opdrachtgever kan, bij een eventuele controle van de Belastingdienst, wel een beroep doen op de Opdrachtgeversverklaring, mits naar waarheid ingevuld en indien er dienovereenkomstig wordt gewerkt. Echter, tijdens de pilot is de uitkomst slechts een indicatie en kunnen er geen rechten aan worden ontleend.
Handhaving en toezicht
Het is de bedoeling dat de Opdrachtgeversverklaring de Wet DBA in de toekomst geheel zal gaan vervangen. De pilot zal in ieder geval zes maanden zal duren. Na evaluatie van de pilot in de zomer van 2021, zal het kabinet beslissen op welk moment handhaving wordt opgestart. Dit zal op zijn vroegst 1 oktober 2021 zijn.
Echter, aangezien dit een politiek beladen onderwerp is, is het goed mogelijk dat de aanstaande verkiezingen en een nadien te vormen regeerakkoord hier nog verandering in zullen brengen.
In de tussentijd zullen de Belastingdienst en de Inspectie SZW wel toezicht houden, zoals zij nu ook doen, door middel van bedrijfsbezoeken, het geven van voorlichting, boekenonderzoeken etc. De Belastingdienst kan gedurende dit moratorium echter alleen handhaven (correcties aanbrengen en/of boetes opleggen) indien er sprake is van kwaadwillendheid of indien aanwijzingen niet binnen een redelijke termijn zijn opgevolgd door partijen.
Afsluiting
Voorlopig zal het gebruik van de modelovereenkomsten opgesteld door de Belastingdienst nog het advies zijn. Deze overeenkomst is een goede eerste stap voor het vastleggen van de afspraken. Daarnaast zal het invullen van de webmodule meer zekerheid kunnen geven. Voor vragen of ander advies kunt u bij ons terecht. We zullen u in ieder geval op de hoogte houden van de ontwikkelingen.
