Sinds 1 oktober 2010 is de nieuwe wet: ‘Wet kraken en leegstand’ van toepassing. Onder deze wet levert kraak te allen tijde, dus ongeacht hoe lang het pand op het moment van de kraak leeg staat, een misdrijf op. Daarnaast heeft het Openbaar Ministerie expliciet een wettelijke bevoegdheid gekregen om gekraakte panden strafrechtelijk te kunnen ontruimen.
De kraakbeweging heeft zich niet zomaar bij de nieuwe wet neergelegd. Zij hebben niet alleen acties gevoerd, maar zijn ook in een aantal zaken juridisch in het geweer gekomen. Dit heeft twee arresten opgeleverd, waarin is geoordeeld dat de Staat de krakers niet strafrechtelijk mocht ontruimen
Nieuwe wetgeving in eerste instantie onvoldoende deugdelijk bevonden
Zowel het Gerechtshof Den Haag als het Gerechtshof Amsterdam waren van mening dat er duidelijke en gepubliceerde “regelgeving” moet zijn, waarin is geregeld dat een strafrechtelijke ontruiming tijdig voorafgaand aan de kraker moet worden aangekondigd. Zij moesten namelijk de gelegenheid hebben om in de tussentijd een kort geding te starten, om te trachten de ontruiming te voorkomen. Zonder dergelijke regelgeving, is niet voldaan aan het vereiste dat alleen inbreuk op het huisrecht van de kraker mag worden gemaakt op grond van een wettelijke en voldoende voorzienbare bevoegdheid van de Staat, zo oordeelden de Gerechtshoven.
Omdat hierover (nog) niets was geregeld in de Wet kraken en leegstand of in duidelijke en gepubliceerde beleidsregels van het Openbaar Ministerie (OM), was geen sprake van een “effectief rechtsmiddel” om een strafrechtelijke ontruiming te voorkomen. Ontruiming werd om die reden in beiden gevallen niet toegestaan.
Het OM heeft naar aanleiding van deze uitspraken alsnog beleidsregels opgesteld. Die beleidsregels zijn op 1 december 2010 in werking getreden.
Recente uitspraak Rechtbank Amsterdam
In een recent door een aantal krakers gestart kort geding, is deze nieuwe aangepaste regelgeving voor het eerst getoetst. Een groep krakers was wederom een kort geding gestart nadat ze waren geïnformeerd dat de door hen in bezit genomen panden op strafrechtelijke gronden ontruimd zouden gaan worden.
De Voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam heeft op 18 maart jl. de vorderingen van deze krakers, om de Staat te verbieden op strafrechtelijke gronden tot ontruiming van de door hen bewoonde panden over te gaan, afgewezen.
De Voorzieningenrechter was van oordeel dat de ontruiming tijdig was aangezegd en neemt in aanmerking dat de Staat de krakers de mogelijkheid heeft geboden om een kort geding te voeren en het vonnis van de Voorzieningenrechter heeft afgewacht.
De Voorzieningenrechter heeft verder expliciet geoordeeld dat de beleidsregels die per 1 december 2010 door het OM zijn opgesteld in de onderhavige gevallen toereikend zijn.
Waar enkele gemeenten naar aanleiding van de uitspraken van de gerechtshoven in eerste instantie nog wat terughoudend waren om op grond van deze wet tot ontruiming over te gaan, kan daar met de nieuwe “goedgekeurde” regelgeving dus geen sprake meer van zijn.
Eigenaren die geconfronteerd worden met krakers in hun pand doen er dus goed aan de Officier van Justitie te verzoeken op strafrechtelijke gronden tot ontruiming over te gaan.
