Op 5 oktober 2017 maakte de gemeente Amsterdam bekend een zogeheten ‘voorbereidingsbesluit’ te hebben genomen met als doel om ‘toeristenwinkels’ zoveel mogelijk uit het stadshart te weren. Een voorbereidingsbesluit is een instrument uit de Wet ruimtelijke ordening dat, vooruitlopend op een regeling in een nieuw bestemmingsplan, een slot kan zetten op ongewenste ontwikkelingen in het plangebied. De gemeente heeft hiermee een halt toegeroepen aan de verschraling van het winkelaanbod en een afname van de leefbaarheid in het centrum.
Voorbereidingsbesluit aanvulling op bestemmingsplan
In het geldende bestemmingsplan Postcodegebied 1012 waren al beperkende regels opgenomen ten aanzien van mini-supermarkten, souvenirwinkels, head-, seed-, grow- en smartshops, alsmede van automatenhallen, geldwisselkantoren, telefoneerinrichtingen en massagesalons. Het voorbereidingsbesluit vormt een aanvulling op die regels. De gemeenteraad heeft daarin bepaald dat in het gebied waar het voorbereidingsbesluit van kracht is, het verboden is om het gebruik van gronden en/of bouwwerken te wijzigen naar:
a. vormen van detailhandel die zich blijkens hun reclame-uiting, presentatie, assortiment en/of bedrijfsvoering richten op dagjesmensen en/of toeristen;
b. vestigingen voor consumentverzorgende dienstverlening die zich blijkens hun reclame-uiting, presentatie, aanbod, assortiment en/of bedrijfsvoering richten op dagjesmensen en/of toeristen;
c. bijzondere voorzieningen die zich richten op de wens van bezoekers tot (smaak)beleving, sensatie en/of (groeps)entertainment, waarbij het eventuele artistieke, historische of educatieve karakter ondergeschikt is en die zich kenmerken door een bedrijfsvoering met winstoogmerk;
d. kantoren met baliefunctie, die zich blijkens hun reclame-uiting, presentatie, aanbod en/of bedrijfsvoering richten op dagjesmensen en/of toeristen;
e. vormen van detailhandel die zich richten op de verkoop van etenswaren en/of drankjes die in hoofdzaak worden meegegeven om direct te worden geconsumeerd;
Verder bepaalt het voorbereidingsbesluit dat het in het gebied waar dit besluit van kracht is, het verboden is om het gebruik van gronden of bouwwerken te wijzigen door toevoeging van een horecadeel (mengformule) aan een detailhandelsvestiging met een voedselwarenassortiment.
Aanvragen omgevingsvergunning afwijking voorbereidingsbesluit is mogelijk
Het is mogelijk om een omgevingsvergunning aan te vragen voor het afwijken van de hiervoor genoemde verboden. Deze vergunning wordt volgens de gemeente slechts geweigerd indien dit naar het oordeel van burgemeester en wethouders leidt tot een onevenwichtig aanbod. Beoordeeld wordt het reeds aanwezige aandeel van de betreffende branche, alsmede het aandeel horeca en hotels, ten opzichte van het totale aanbod van detailhandel, consumentverzorgende dienstverlening, voorzieningen, horeca en hotels in de voor de te maken afweging relevante omgeving.
Voorbereidingsbesluit niet aanvechtbaar bij bestuursrechterVolgens de wet kan geen bezwaar worden gemaakt tegen het voorbereidingsbesluit zelf. Het is echter wel mogelijk om bezwaar te maken tegen een weigering van een omgevingsvergunning op basis van het voorbereidingsbesluit.
