Het is vanaf 1 januari 2023 verboden om een kantoorgebouw in gebruik te nemen of te gebruiken zonder een geldig energielabel C. Wat betekent dit voor de eigenaar of gebruiker van een kantoorpand en wat zijn de consequenties als kantoorpanden (nog) niet over dit label beschikken?
De energielabel C-verplichting staat in artikel 5.11 van het Bouwbesluit 2012. De verplichting betekent dat een kantoorgebouw maximaal een fossiel energiegebruik van 225 kWh per vierkante meter per jaar mag gebruiken. Er is een aantal kantoorpanden van de verplichting uitgezonderd. Zo geldt de energielabel C-verplichting bijvoorbeeld niet voor Rijksmonumenten, kantoorgebouwen die worden onteigend of kantoorgebouwen die meer dan 10 jaar nodig hebben om de maatregelen terug te verdienen.
De gemeente, waar het kantoorgebouw is gevestigd, kan als handhaver optreden bij overtreding. Ook de Omgevingsdienst kan controleren. Voldoet het kantoorpand nog niet aan de verplichting en is het wel in gebruik? Dan kan de handhaver eerst een waarschuwing geven aan de eigenaar om deze nog in de gelegenheid te stellen om de situatie te herstellen. Wordt het gebouw vervolgens niet aangepast en het gebruik van het pand niet gestaakt, dan riskeert de eigenaar een boete of zelfs sluiting van het kantoorpand.
Hoewel het Bouwbesluit zich in de nota van toelichting bij artikel 5.11 vooral tot de eigenaar van een kantoorpand richt, is de verplichting ook van belang voor de huurder van het pand. Het is dus belangrijk dat de huurder geïnformeerd wordt over de start van het handhavingstraject. Daarnaast speelt de onderhoudsverdeling een rol: het kan per huurovereenkomst verschillen of de verhuurder of de huurder verduurzamende maatregelen moet uitvoeren. Daarbij is natuurlijk ook nog de vraag voor wiens rekening deze kosten komen.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland houdt – per drie maanden – bij hoeveel kantoren momenteel voldoen aan de verplichting. Op 1 oktober 2022 had slechts 50% van de kantoren in Nederland energielabel C of beter, 11% van de kantoren had energielabel D of slechter en 39% van de kantoren had nog geen energielabel. Hieruit blijkt dat bij lange na niet alle kantoorpanden voldoen aan de verplichting.
De gevolgen van het niet voldoen aan de verplichting kunnen erg groot zijn. Los van de eventuele boete of sluiting van het gebouw, kan ook de marktwaarde van het kantoorpand dalen als deze niet voldoet aan de energielabel C-verplichting. Als eigenaar of gebruiker van een kantoorpand is het daarom zaak om – indien er nog niet aan is voldaan – zo snel mogelijk te voldoen aan de verplichting. Zorg voor maatwerkadvies, verken de financiële regelingen (subsidies), voer de maatregelen uit en laat een nieuw energielabel opstellen. Het uitvoeren van verduurzamende maatregelen neemt in sommige gevallen veel tijd in beslag. Hoe streng gemeentes en omgevingsdiensten zullen handhaven op de verplichting is nog onduidelijk.
