‘Three strikes and you’re out’. In het handhavingsbeleid van een bestuursorgaan komt het geregeld voor dat bij een eerste of tweede overtreding wordt volstaan met een bestuurlijke waarschuwing. Het herhaaldelijk waarschuwen rechtvaardigt vervolgens dat er een handhavingsbesluit wordt opgelegd bij een derde overtreding. Op dit moment is de lijn in de rechtspraak dat een waarschuwing in beginsel geen besluit is – het is op zichzelf niet gericht op een rechtsgevolg – zodat daar geen bestuursrechtelijke rechtsmiddelen tegen kunnen worden aangewend.
Problemen in de praktijk
In de praktijk kan dit problemen opleveren. Een probleem waar een gewaarschuwde tegen aan kan lopen is de situatie waarin de waarschuwing van een bestuursorgaan een voorwaarde is voor een andere bestuurlijke maatregel, bijvoorbeeld oplegging van een boete of intrekking van een vergunning. Dit zijn immers wel besluiten, gericht op een rechtsgevolg, waartegen bezwaar en beroep openstaat.
Onduidelijk is of de gewaarschuwde (nog) mogelijkheden heeft om in de vervolgprocedure de feiten en omstandigheden te betwisten die destijds aan de waarschuwing ten grondslag hebben gelegen. Ook kan de gewaarschuwde aanlopen tegen bewijsproblemen omdat zal moeten worden getoetst op één of meerdere omstandigheden uit het verleden.
Conclusie gevraagd
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State ziet deze problemen ook en heeft hierover een conclusie gevraagd aan staatsraad advocaat-generaal Widdershoven.
De Afdeling wil weten welke omstandigheden relevant zijn voor de vraag of een waarschuwing een besluit is of niet. Een rol zou kunnen spelen of de waarschuwing een grondslag in de wet of in een beleidsregel heeft, of dat een voorgaande waarschuwing noodzakelijk is om later verder bestuurlijk te kunnen optreden en of de wet of beleidsregel voorziet in de mogelijkheid tot intrekking van een eenmaal gegeven waarschuwing. Aan de staatsraad advocaat-generaal wordt tevens verzocht in te gaan op de gevolgen van het aanmerken van een waarschuwing als een besluit.
Tot slot
Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen ten aanzien van de bestuurlijke waarschuwing en de gevolgen daarvan voor de handhavingspraktijk.
