Op 26 november 2021 heeft de Hoge Raad in het zogenaamde “Didam-arrest” een opzienbarende uitspaak gedaan. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat overheden die een onroerende zaak willen verkopen, in beginsel gelegenheid moeten bieden aan alle geïnteresseerden om een bod uit te brengen.
Wat speelde er?
De zaak speelde zich af in Didam. De gemeente Montferland verkocht een perceel grond aan een partij die aldaar een Coop-supermarkt wilde ontwikkelen. Zij passeerde daarbij echter een andere partij die ook interesse had en op de betreffende locatie een Albert Heijn vestiging wilde (laten) exploiteren. Ook in Didam woedt kennelijk een supermarkt-oorlog, aangezien deze andere kandidaat dit niet zomaar liet gebeuren. Zij startte een kort geding waarin ze – kort gezegd – eiste dat het de Gemeente verboden werd de locatie te leveren aan de koper die de Gemeente op het oog had. De Voorzieningenrechter wees deze vordering af. Ook in hoger beroep (bij het Hof) ving de teleurgestelde concurrent bot. Echter, de aanhouder wint. De Hoge Raad ging mee in het verhaal van de eiser.
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad stelde allereerst nog maar eens vast dat een overheidslichaam bij de uitoefening van haar bevoegdheden gebonden is aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals onder andere het gelijkheidsbeginsel.
En op basis van dit gelijkheidsbeginsel is een overheidslichaam volgens de Hoge Raad gehouden om, indien zij tot verkoop van een onroerende zaak overgaat, gelegenheid te bieden aan alle kandidaten om mee te bieden.
In een uitspraak van 2 november 2016 werd door de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State, de hoogste algemene bestuursrechter, overigens al op vergelijkbare wijze geoordeeld dat de overheid bij de verdeling van schaarse vergunningen aan potentiële gegadigden op een reële wijze mededingingsruimte moet bieden.
Gevolgen voor de praktijk
Gevreesd wordt dat de uitspraak tot gevolg heeft dat er nog meer vertraging zal optreden bij de uitgifte van gronden door de overheid. Dit terwijl de roep in de samenleving om snel meer woningbouw alleen maar toeneemt.
Op individueel niveau heeft te gelden dat indien u in exclusieve onderhandeling bent met een overheidslichaam over aankoop van onroerend goed, u er rekening mee moet houden dat het verkoopproces zal worden aangepast naar een selectieprocedure waarbij ook andere partijen een bieding kunnen uitbrengen.
